Platform over bouw en ontwikkeling in de zorg in Vlaanderen en Nederland
Smart Homes, Intelligent Buildings, Bits, Bricks & Behaviour: technologie = duurzaam

Smart Homes, Intelligent Buildings, Bits, Bricks & Behaviour: technologie = duurzaam

De digitale samenleving – het begrip connectiviteit, doet het gebouwgebruik veranderen. Innovaties als the Internet of Things (IoT) moeten leiden tot vastgoed dat de mens dient, in plaats van andersom, was te horen op het congres Smart Homes & Intelligent Buildings/Bits, Bricks & Behaviour in Jaarbeurs Utrecht. En geoptimaliseerd gebouwgebruik is duurzaam. “Met name in de utiliteitsbouw is een ongelooflijke slag te slaan, vooral in het maatschappelijk vastgoed. Denk aan scholen, ziekenhuizen en zorginstellingen”, aldus spreker Diederik Samsom.

In een gloedvol betoog toonde oud-kamerlid Samsom, kernfysicus van origine en voorzitter van de klimaattafel Gebouwde Omgeving, op 5 november in Utrecht kenmerkend optimisme en vooruitgangsgeloof. Maar er zijn ook kanttekeningen. Wat doen al die open systemen in die slimme gebouwen met onze veiligheid en privacy? KNX is een communicatieprotocol voor gebouwautomatisering dat gebruikt kan worden om installaties en apparaten te koppelen. Het gaat daarbij om verlichting en verwarming, beveiliging en ventilatie, maar ook audio en video, slimme energiemeters en zelfs wasmachines. Cybersecurity moet altijd voorop staan in het gebouwontwerp, zegt Joost Demarest van KNX Association. “Hacken begint al met rondslingerende kabels of een makkelijk bereikbaar contactpunt in het systeemplafond.”

Consultant Gerard Jansen van ingenieursbureau RoyalHaskoningDHV had het over de technologische integratie van duurzaamheidsdoelstellingen en pleit in dit verband voor een integrale conceptuele aanpak, met het wettelijk kader als basis. “Begin met energiebesparing, bijvoorbeeld met ledverlichting, regeltechniek of warmteterugwinning. Stap 2 is de keuze voor de opwekkingsvorm. Kies voor een integrale benadering op basis van natuurlijke vervangingsmomenten, met als doel vraagvermindering. Doe dat op een kosteneffectieve manier, met behoud van comfort.” RoyalHaskoningDHV noemt dit stappenplan de Fastlane-methode. “Een snel traject, dat bijvoorbeeld als update in het meerjarenonderhoudsplan kan worden opgenomen.”

Optimalisatie vierkante meters

Mark Mobach is lector Facility Management op de Hanze Hogeschool, en doet met onder meer de TU’s, het Radboud MC en de RUG onderzoek naar evidence based design en de healing environment. “Altijd met een opdrachtgever uit het werkveld.” Wat blijkt? Qua optimalisatie van het gebouwgebruik is nog een wereld te winnen. “Het begrip healing environment kan ook voor de toekomst van kantoortuinen goede input bieden”, en “eindgebruikers kennen de staat van hun gebouw slecht als het gaat om de respectievelijke onderdelen gevelschil, installaties en binnenwanden.”

Jan-Willem de Beaufort over het Smart Office van VodafoneZiggo.

 

Gilles Ghyssaert van Spacewell (software voor design, ontwikkeling en onderhoud) vergelijkt de bouwsector met de auto-industrie en constateert te weinig productiviteitsgroei. “Op het gebied van ruimtelijke efficiency, comfort en energieverbruik is vaak sprake van onderpresterende gebouwen. Gebouwbeheer is 80% van de totale bouwgerelateerde kosten; veel van die kosten worden bepaald in de ontwerpfase.” De grootste winst valt te behalen in het vierkantemetergebruik, zegt Ghyssaert. “Wij analyseren voor opdrachtgevers het gebouwgebruik per uur, onder meer op basis van sensortechnologie.” Dit leidt al snel tot een kwart betere benutting van werkplekken. “Wij benaderen het technisch ontwerp vanuit dergelijke gebruiksspecificaties.”

Smart Office

Eind 2018 betrok VodafoneZiggo een nieuw hoofdkantoor in Hoog Catharijne, aan het stationsplein van Utrecht Centraal. Dit kantoor van 15.000 m², standplaats voor ongeveer 1.600 medewerkers, is van begin af aan ontworpen als Smart Office, zegt Jan-Willem de Beaufort van VodafoneZiggo. “Max Verstappen zien racen is leuk, maar wij willen in de basis met zakelijke klanten en particulieren de digitale samenleving vormgeven.” Het verbinden van personen, ruimtes en een duidelijke visie van VodafoneZiggo op het Internet of Things (IoT) ondersteunen de gebruikers van het nieuwe hoofdkantoor. Het pand is tijdens de intensieve verbouwing voorzien van een integraal ‘IoT-ecosysteem’. Met als doel het ondersteunen van efficiënt gebouwbeheer en ‘smarter working’ voor Vodafone-medewerkers. “Op basis van 1 universele app.” In het gebouw zijn circa 1.000 sensoren verwerkt voor aanwezigheidsdetectie, licht-, geluid- en bezettingsmanagement. “Alle onderdelen moeten naadloos met elkaar communiceren en samenwerken om de vastgestelde doelstellingen mogelijk te maken”, aldus De Beaufort. “Wij zijn daarbij volledig eigenaar van alle gegenereerde data. Iedereen boekt inmiddels een werkplek via de app.
Er is sprake van instant adoptie, een belangrijke voorwaarde voor de introductie van een dergelijk concept.”

‘Computer met dak’

Derk Bots is CEO van Signify (voorheen Philips Lighting). Zijn bedrijf is met eindgebruiker Deloitte en ontwikkelaar OVG verantwoordelijk voor het concept achter het in 2015 geopende hoofdkantoor van Deloitte aan de Zuidas, The Edge. Onderdeel is een afname van 11 naar 5 watt lichtvermogen per vierkante meter op basis van ledverlichting. “Met behulp van sensoren wordt het gebruik ‘gelogd’ om nog meer te besparen.”

The Edge is ‘een computer met een dak erop’, aldus een kind van een van de medewerkers in een promotiefilmpje. Gebruiksoptimalisatie van gebouwen staat nog in de kinderschoenen; Signify heeft de data. Bots: “Vraag eindgebruikers wat zij waarderen in een gebouw en comfort en privacy scoren het laagst. Medewerkers zijn gemiddeld 15 minuten kwijt met het zoeken van een werkplek en er is 80% energiebesparing mogelijk op de klimatisering van ruimtes.”

Bots presenteerde een net ontwikkelde sensor, die zowel de werking van de ledverlichting monitort in het kader van onderhoud en het daglicht regelt, de vochtigheids- en bezettingsgraad detecteert, als de temperatuur en geluidbelasting registreert. Deze multi-sensor zal worden geïntegreerd met Interact, “ons IoT-platform met energy en control dashboards voor facility managers.” De volgende stap?
Li-Fi: leds die data kunnen overdragen zoals Wi-Fi dat nu doet, maar dan in een veel hogere frequentie. Wordt zeker vervolgd.   

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details