Hilde de Wit van der Zanden: Van visie naar verbinding

Zo maakt Oss de zorg toekomstbestendig

De samenleving verandert snel. De vergrijzing neemt toe, financiële middelen worden schaarser en steeds meer mensen zijn op zichzelf aangewezen. Tegelijkertijd groeit het besef dat zorg meer is dan professionele hulp alleen. Volgens de Osse zorgwethouder Hilde de Wit van der Zanden is er daarom behoefte aan een sterke sociale basis, met als uitgangspunt dat iedereen moet kunnen meedoen – jong én oud, in stad én dorp.

De gemeente Oss versterkt de toekomst van de zorg vanuit de visie Sociale Basis. Deze visie zet in op normaliseren, preventie en substitutie: hoe kunnen we problemen eerder signaleren, zorg slimmer organiseren en elkaar beter ondersteunen? De Wit van der Zanden: “Om de zorgvraag in de breedste zin van het woord toekomstbestendig te maken, hebben we als gemeente verschillende taken. Als we blijven denken in termen van professionele zorg komen we straks bedrogen uit; er zijn simpelweg niet voldoende mensen werkzaam in de zorg. Bovendien is het belangrijk dat mensen met een zorgbehoefte zingeving en hun eigenwaarde behouden. Dat bereiken we door in te zetten op zelfredzaamheid en samenredzaamheid. Niet vooraf alle risico’s wegnemen, maar met elkaar bekijken wat er nodig is om een goed leven te hebben.”

Bouwen naar behoefte

Om aan de groeiende zorgvraag te voldoen, zal er gebouwd moeten worden naar behoefte. “Maar voordat we dat doen, gaan we om tafel met verschillende doelgroepen. Wat is de werkelijke behoefte, en hoe kunnen we de omgeving zo inrichten dat daar optimaal op wordt ingespeeld? Naast de visie Socials Basis is voor Oss de Omgevingsvisie net zo belangrijk. Nieuwe wijken wil Oss divers én compleet inrichten, met woningen voor diverse doelgroepen, een supermarkt, een gezondheidscentrum en scholen. Door slim na te denken over de ligging van zulke voorzieningen, kunnen ze ook dienen als sociale ontmoetingsplekken. Door na te denken over de ligging van diverse faciliteiten kunnen deze ook gaan functioneren als sociale ontmoetingsplek.”

Creatieve oplossingen in tijden van woningnood

De woningnood is hoog en de procedures zijn tijdrovend. Daarom zet Oss ondertussen in op creatieve manieren om de diverse uitdagingen het hoofd te bieden. Onder meer door het omkijken naar elkaar te normaliseren. Een mooi voorbeeld hiervan is het onlangs geopende Zorgbuurthuis. De verbouwing van een oud schoolgebouw resulteerde in een innovatieve woonvorm voor ouderen, waarbij zelfstandigheid en gemeenschapszin centraal staan. Dankzij een burgerinitiatief, samenwerking tussen de gemeente Oss, vastgoedbedrijf Patrimonium, thuiszorgorganisatie Interzorg én de lokale gemeenschap, is het gelukt om een omgeving te creëren waar ouderen zelfstandig kunnen wonen, maar toch de nodige zorg en sociale interactie ervaren. “Een prachtig project, gedragen door goede wil. Juist de omwonenden hebben een belangrijke rol gespeeld in dit geheel. Immers; mantelzorg gaat een veel grotere rol spelen in de toekomst.”

Zorg vanuit contact en technologie

Specialistische zorg blijft natuurlijk nodig, en die moet beschikbaar zijn. Toch kan een sterke sociale basis voorzien in de eerste zorgbehoeften van mensen. “Ieder mens heeft behoefte aan contact, aan sociale interactie. Door elkaar te ontmoeten en elkaar te leren kennen, begrijpen we elkaars zorgvraag beter en kunnen we elkaar helpen.” De Wit van der Zanden stelt dat ook technologische innovaties ons gaan helpen om de zorg te vereenvoudigen. “Met slimme sensoren bijvoorbeeld, kunnen mensen makkelijker gemonitord worden. Ook e-health biedt kansen, zoals digitale afspraken en apps voor valpreventie. Tegelijkertijd blijft menselijke aandacht cruciaal – technologie moet ondersteunen, niet vervangen.”

De Wit van der Zanden verwijst naar verpleegkundige en zorgvernieuwer Teun Toebes: “We hoeven niet alles weg te regelen, we moeten elkaar helpen in het mens-zijn. Door zorg en menselijkheid te normaliseren, bouwen we écht aan een toekomstbestendige samenleving.”