Hoogste punt nieuwbouw Franciscus Gasthuis in Rotterdam bereikt

Ziekenhuis van de toekomst

Sinds de start van de bouw medio 2023, verrijst in een stevig tempo de vervangende nieuwbouw van Franciscus Gasthuis in Rotterdam. Het hoogste punt is inmiddels bereikt. Dat is reden voor een feestje én een update.

Waar Franciscus Vlietland in Schiedam de komende jaren een aantal renovaties en verduurzamingen tegemoet kan zien, ondergaat Franciscus Gasthuis in Rotterdam een complete metamorfose. Het huidige gebouw, geopend in 1975, voldoet niet meer aan de eisen van de hedendaagse zorg. In twee fasen wordt naast het huidige ziekenhuis een compleet nieuw ziekenhuis gebouwd, krijgt het oude pand een nieuwe bestemming en transformeert het terrein tot een campus. “Hier komen alle faciliteiten samen die nodig zijn om patiënten ook in de toekomst hoogwaardige, veilige en vernieuwende zorg te bieden. Bovendien wordt het een fijne werkplek voor de toekomstige gebruikers”, licht directeur Locatievernieuwing Bert Jan Grevink toe.

Van wens tot ontwerp

Het proces om hiertoe te komen, is uitdagend te noemen. Grevink: “Franciscus wilde vernieuwen op de huidige locatie, een nieuw Operatie & Interventie Centrum en een nieuw Vrouw & Kind Centrum. We onderzochten wat allemaal mocht en kon en voegden daar een derde wens aan toe: een nieuwe Spoedeisende Hulp en Huisartsenpost. Renoveren van het bestaande gebouw bleek al snel niet haalbaar qua ruimte, overlast, techniek en kosten. Het werd een vervangende nieuwbouw en een andere bestemming voor het oude pand. Zo blijft de zorg gegarandeerd tot de deuren van de nieuwbouw openen.”

Ziekenhuis van de toekomst

Om een ziekenhuis van de toekomst te maken, moet je volgens Grevink denken in levensfasen. “Een ziekenhuisgebouw gaat ongeveer veertig jaar mee. Vraag je dan af: hoe ziet de wereld er dan uit? De manier van werken en de medische technologie veranderen veel in zo’n periode. De OK van toen past bijvoorbeeld niet meer in de huidige tijd. We hebben straks een Operatie & Interventie Centrum met twaalf kamers. Vier daarvan zijn hightech OK’s met beeldgestuurde technieken, die – in tegenstelling tot voorheen – door meerdere disciplines gebruikt kunnen worden.” Ook de beleving van patiënten en medewerkers, de verandering van het zorglandschap en de mogelijkheden van informatietechnologie spelen een rol in de gemaakte keuzes. “Voor ingrepen kom je straks nog wel naar het ziekenhuis, maar de herhaalcontroles kunnen steeds meer op afstand gebeuren”, aldus Grevink. Projectleider Anna Hekman beschrijft het zorgvuldige proces dat aan de nieuwbouw vooraf ging: “Door gezamenlijke ontwerpsessies met de toekomstige gebruikers van de medische en ondersteunende afdelingen zijn alle wensen en eisen in kaart gebracht en getoetst. Een ziekenhuis ontwerpen is mensenwerk.”

Het nieuwe Franciscus

De nieuwbouw gaat drie essentiële functies van het ziekenhuis huisvesten: Spoedplein Rotterdam Noord, waar zorgprofessionals van de Spoedeisende Hulp en Huisartsenpost efficiënt in één omgeving samenwerken, het Operatie & Interventie Centrum met de nieuwste operatie- en röntgentechnieken voor complexe behandelingen en een Vrouw & Kind Centrum met een Ronald McDonald Huiskamer, waar verloskundigen en kraamzorgorganisaties samenwerken aan gezinsgerichte zorg. Hekman: “Bij het ontwerp van de nieuwbouw waren licht, uitzicht en natuur belangrijke uitgangspunten. Veel daglicht en natuurlijke kleuren en materialen zorgen ervoor dat iedereen zich hier op zijn gemak voelt.”

Bouwen met ambitie

De opdracht werd gegund aan een consortium van Berghege Heerkens bouwgroep met ULC Installatietechniek en Unica Building Projects. Directievoorzitter van Berghege Heerkens bouwgroep Peter Kamermans: “Deze nieuwbouw past precies bij onze ambities en competenties. Bij het bouwen van een ziekenhuis praat je niet over beton, maar gaat het over ruimtes waarin bijvoorbeeld een CT of MRI-scan moet komen. Daar moet je goed over nadenken.”

Complexe bouw

“De bouw is op een complexe locatie”, vertelt Grevink. “Alle denkbare infrastructuur ligt eromheen én het is een voormalige vuilstort.” Kamermans: “Je bouwt daarnaast op vijftien meter van een ziekenhuis dat volop in bedrijf is, naast een Spoedeisende Hulp en Intensive Care. Dat vraagt vooraf om een goede voorbereiding en technische keuzes voor geluid, trillingen en andere overlast. Voor dit project is bijvoorbeeld gekozen om de 354 heipalen 35 meter diep trillingvrij te boren. Omdat we niet precies wisten wat er in de grond zat, zijn we meer dan eens gestopt om ergens anders te gaan boren.”  

Duurzaam en innovatief

Grevink: “De nieuwbouw voldoet aan de normen voor de nieuwste technologische innovaties en operatietechnieken en aan de laatste duurzaamheidseisen (BENG).” Hekman: ”Op het dak komen zonnepanelen. Het pand is volledig gasloos en we gebruiken warmtepompen, energieopslag en -terugwinning en koude- en warmte-opslag.” Ook in het bouwproces zijn duurzame keuzes gemaakt. Kamermans: “We keken naar hergebruik en circulariteit van materialen. Zo zijn de klinkers van buiten gebruikt om kruipruimtes af te dekken. Door heipalen dichter op elkaar te zetten, kun je kiezen voor een lichter type beton en veel prefab. We zetten zoveel mogelijk elektrisch materieel in en scheiden en reduceren afval waar we kunnen. Dit draagt allemaal bij aan een zo laag mogelijke CO2-footprint.”

Hoogste punt

Het bereiken van het hoogste punt werd onlangs uitbundig gevierd. “Successen die je samen behaalt, verdienen een feestje. Het is een lange en uitdagende reis die je met elkaar maakt, dan is het belangrijk dat je stilstaat bij de mooie mijlpalen”, lacht Kamermans. “In 2026 is de nieuwbouw klaar en gaat Franciscus verder met de doorontwikkeling van het terrein tot campus, met 2036 als eindpunt. In de tussentijd kijken we naar de volgende levensfase. Iedere 10-20 jaar definiëren we nieuwe stappen. Zo blijft Franciscus het ziekenhuis van de toekomst”, besluit Grevink.